Miasto aktualizuje ewidencję zabytków. Sprawdź czy Twoja nieruchomości jest na liście

W Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Starachowicach opublikowane zostały:

„Zawiadomienie Prezydenta Miasta Starachowice o zamiarze włączenia kart adresowych zabytków będących historycznymi układami urbanistycznymi do gminnej ewidencji zabytków”; 

oraz 

„Zawiadomienie Prezydenta Miasta Starachowice o zamiarze włączenia kart adresowych zabytków do gminnej ewidencji zabytków.” 

Na obydwu listach znajduje się łącznie ponad 200 pozycji, nazw ulic z numerami posesji: Bohaterów Westerplatte, Ciasna, Harcerska, Hutnicza, Iłżecka, Kaczyńskiej, Kanałowa, Kolejowa, Konstytucji 3 Maja, Kościelna, Krótka, Lenartowska, Mickiewicza, Niepodległości, Niska, Ostrowiecka, Parkowa, Pileckiego, Piłsudskiego, Poprzeczna, Poznańska, Radomska, Reja, Robotnicza, Rynek, Spacerowa, Spółdzielcza, Śląska, Warszawska, Widok, Wschodnia, Wysoka.

Ponadto:  

1. historyczny układ urbanistyczny dawnego miasta Wierzbnika, obejmujący zabudowę placu Rynek i ulic: Ciasnej, Dworcowej, Iłżeckiej (częściowo), Jana Kilińskiego (częściowo), Jasnej, Kolejowej, Kościelnej (częściowo), Krętej, Krótkiej, Marszałka Piłsudskiego (częściowo), Niskiej, Spółdzielczej, Tadeusza Kościuszki (częściowo), Targowej i Wysokiej;

2. historyczny układ urbanistyczny dawnego osiedla „Klarnerowo”, obejmujący zabudowę ulicy Partyzantów;

3. historyczny układ urbanistyczny dawnego osiedla „Na Sztolni”, obejmujący zabudowę ulicy Rotmistrza Witolda Pileckiego nr 13, nr 15 i nr 17.

Czy to oznacza, że mieszkańcy powyższych nieruchomości, chociażby remonty będą musieli uzgadniać z konserwatorem zabytków? Redakcja portalu zapytała w Urzędzie Miejskim. 

Informację przygotował Architekt Miejski Marcin Bednarczyk:

Powodem przeprowadzenia procedury jest aktualizacja Gminnej Ewidencji Zabytków (dalej jako GEZ). Jest ona przeprowadzona z dostosowaniem do obecnie obowiązujących przepisów uregulowanych Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 IX 2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. Nowelizacja zakłada wprowadzenie informowania właścicieli nieruchomości, na których są zlokalizowane obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków.

Do czasu nowelizacji tego rozporządzenia nie miało to miejsca. Po interwencji m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich, zmieniono prawo. Trzeba zauważyć, że gminy, które aktualizowały własne ewidencje zabytków, formalnie nie musiały, a w praktyce nie informowały właścicieli nieruchomości. Gmina Starachowice, jest jedną z pierwszych, która aktualizuje GEZ w nowym trybie.

Reklama

W związku z tym, że obiekty wpisane do GEZ są budynkami, powiadomieni zostają właściciele nieruchomości, na których się one znajdują. Mówi o tym § 18b. 1. wspomnianego wyżej rozporządzenia. „O zamiarze włączenia karty adresowej zabytku do gminnej ewidencji zabytków, o włączeniu tej karty, o sporządzeniu nowej karty adresowej zabytku, o zamiarze wyłączenia karty adresowej zabytku z gminnej ewidencji zabytków lub o wyłączeniu tej karty wójt (burmistrz, prezydent miasta) zawiadamia niezwłocznie właściciela lub posiadacza zabytku albo nieruchomości, która przestała być zabytkiem”.

Jeśli wpis (karta adresowa) dotyczy zabytku będącego historycznym układem urbanistycznym, poinformowanie dokonuje się w drodze obwieszczenia umieszczonego na stronie Biuletynu Informacji Publicznej.

Ochrona zabytków, które znajdują się na terenie gminy należy do obowiązków samorządu lokalnego. Zadania stojące przed organami administracji publicznej (m.in. zarządami gmin), precyzuje art. 4 ustawy z dnia 17 września 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 z 2003 r., poz. 1568). Gminy między innymi mają dbać o: „zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie” oraz zapobiegać „zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków”. Jednym z obowiązków nałożonych przez ustawę na gminy jest: „uwzględnienie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska”. Temu zadaniu ma służyć gminna ewidencja zabytków, o której jest mowa w artykule 22. Punkt 4 tego artykułu mówi: „Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy”.

Gminna Ewidencja Zabytków jest prowadzona przez gminę Starachowice od wielu lat. W obecnie sporządzanej GEZ przygotowane są karty dla praktycznie tych samych obiektów, które widniały w niej do tej pory. Obiekty te były wskazywane w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego. Zwłaszcza dla obiektów położonych na terenie miejscowych planów, które są prawem lokalnym, właściciele powinni mieć świadomość jakie zapisy dotyczą ich nieruchomości.

I tak jak do tej pory będą też wyglądać kwestie zamierzeń inwestycyjnych wobec obiektów wskazanych w GEZ. Wydawane decyzje o warunkach zabudowy lub pozwolenia na budowę będą uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Z mocy przepisów, analogicznie do innych czynności (jak np. płacenie podatków) nie są zmuszani, lecz zobowiązania do spełnienia wymogów formalnych.

To może się wydawać dużą ingerencją w prawa własności, lecz w zakresie przestrzeni publicznej wygląd, stan obiektów jest dobrem wspólnym. Problem estetyki pojawiał się również w wielu zapytaniach ze strony lokalnych mediów, jakie narzędzia ma gmina w celu pilnowania chaosu czy estetyki zwłaszcza miejsc historycznych. Jednym z takich narzędzi jest GEZ.

Historyczne, architektoniczne, inżynierskie dokonania przeszłych pokoleń stanowią o naszym dziedzictwie kulturowym. Wskazanie obiektów w GEZ jest elementem edukacji, ciągłości świadomości historycznej oraz pamięci i lokalnej tożsamości. Dla naszego i przyszłych pokoleń. Taką intencję miał ustawodawca cedując na samorząd gminny prowadzenie gminnych ewidencji zabytków.

***

„Zawiadomienie Prezydenta Miasta Starachowice o zamiarze włączenia kart adresowych zabytków będących historycznymi układami urbanistycznymi do gminnej ewidencji zabytków” [kliknij] 

Oraz 

„Zawiadomienie Prezydenta Miasta Starachowice o zamiarze włączenia kart adresowych zabytków do gminnej ewidencji zabytków” [kliknij]